مراقبت در برابر آسیب های اجتماعی

شيشه

شيشه ﴿ 2 ﴾

کریستال دى متامفتامین هیدروکلرید یا به زبان عامیانه کریستال یک ماده قدرتمند، اعتیادآور، مخدر محرک و به شکل ترکیبى و مصنوعى است.
کریستال به شکل بزرگ و شفاف و مانند کریستال هاى واقعى و به رنگ هاى صورتى، آبى و سبز یافت مى شود.
این ماده همچنین در خیابان به اسامى «مت»، «تینا» و در بعضى مواقع «آیس» و «شیشه» شناخته شده است.

• چه افرادى از این ماده استفاده مى کنندافرادى که در کارنامه خود به دنبال تنوع هستند رو به این ماده مى آورند. کریستال اغلب به صورت تفریحى در مهمانى ها و براى بالابردن و وسعت دادن به لذات جنسى و در بعضى موارد براى بیدار ماندن مصرف مى شود.

• چطور استفاده مى شودشیشه بطور عمده بوسیله یک ابزار مخصوص بنام پایپ و نیزمانند دیگر انواع متامفتامین ها، کریستال معمولاً به شکل هاى سیگارت، بلعیدنى، مایع خوراکى یا تزریقى و در موارد نادر حتى به صورت شیاف مقعدى استعمال مى شود. کریستال به شکل سیگارت یا تزریقى با شروع و حمله سریع تر بدن آثار تخریب کننده ترى دارد ولى متاسفانه استفاده از نوع سیگار و تنفسى شایع تر است تا جایى که در انگلستان فروش و عرضه پیپ هایى که براى استعمال کریستال مورد استفاده قرار مى گیرد ممنوع اعلام شد.

تاثیر کریستالاثر کریستال هم مانند هر نوع ماده دیگرى در اشخاص مختلف متفاوت و وابسته به عواملى چون سایز، وزن، سلامت فرد، مقدار مصرف، روش استفاده، سابقه مصرف و اینکه آیا با ماده دیگرى استفاده مى شود دارد.همچنین عوامل محیطى تاثیر این ماده را در فرد تحت الشعاع قرار مى دهد.اینکه فرد به تنهایى یا در جمع و در مهمانى مواد مصرف کرده باشد مى تواند در این تجربه تاثیر بگذارد.کریستال یا شیشه محرک بسیار قوى است که فعالیت هاى مرکزى سیستم عصبى را سرعت مى دهد. اگرچه گزارش کمى از مرگ و میر ناشى از استعمال مستقیم کریستال شده است ولى باید این نکته را مورد توجه قرار داد که این ماده بسیار اعتیادآور و نسبت به دیگر آمفتامین هاى دیگر از نظر اجتماعى، عاطفى، روانى و حتى تحرکى آسیب بیشترى به فرد وارد مى کند. در بیمارانى که کریستال را به عنوان آمفتامین براى تحمل درد استفاده مى کنند علایم مشابهى با بیماران روانى پارانوئیدى و جنون جوانى مشاهده مى شود.
گاهى اوقات افرادى که به استعمال ماده تن در داده اند کریستال را به عنوان آمفتامین (مسکن) مصرف مى کنند. اگر فردى یک بار کریستال را به عنوان مسکن روانى تجربه کند به تجربه مجدد آن علاقه مند مى شود و کم کم به سوى این ماده کشانده مى شود.
استفاده دوز بالاى کریستال مى تواند موجب آسیب مهلک در رگ هاى مغزى و در نهایت مرگ شود دیگر تاثیرات فیزیکى معمول ناشى از استعمال کریستال شامل: خشکى دهان، افزایش سرعت تنفس، سردردهاى طاقت فرسا، حالت تهوع، تعرق بیش از اندازه بدن، سرگیجه، بالارفتن فشارخون، بالارفتن حرارت بدن ، تپش قلب، خشکى، سوزش و ترک لب ها، بزرگ شدن مردمک چشم، سیاهى رفتن چشم، لرزش دست ها و انگشتان مى شود. استعمال کریستال روى رفتار شخص نیز تاثیر مى گذارد: افزایش حرکت هاى فیزیکى، نوعى حالت سرخوشى ، ناآرامى، اضطراب و دلواپسى، پرخاشگرى، خشونت و رفتار خصمانه، بیخوابى شدید، حمله هاى ناگهانى هراس و اضطراب پارانویا (جنون سوءظن) همراه با توهم، نشاط و دلخوشى بیش از حد، پرچانگى، تکرار حرف ها و کارهاى ساده، تغییر ناگهانى در رفتار و گفتار و اختلال در درک،اختلال و بى نظمى در وظایف کلیه و ریه، بى اشتهایى و در نتیجه سوء تغذیه و کم وزنى مفرط ،عوارض قلبى. (حمله قلبى و نارسایى قلب به دلیل استعمال زیاد)

• آمفتامین ها و دیگر داروهاى غیر قانونى
مشکلات و تاثیرات ناشى از استعمال ترکیب داروها قابل پیش بینى نیست. بعضى اوقات داروهاى کندساز (آن دسته که فعالیت هاى بدنى را از طریق تاثیر بر روى سیستم عصبى مرکزى کاهش مى دهد) همانند الکل بنزودیازپین ها به منظور خنثى کردن تاثیرات تحریک کننده کریستال مورد استفاده قرار مى گیرد. به هر حال استفاده از چند نوع داروى براى این منظور ممکن است منجر به استفاده مرتب و وابستگى به انواع داروها شود.

• کریستال و روابط جنسىاستفاده از کریستال مى تواند نیاز و فعالیت جنسى فرد را به طور غیرعادى افزایش دهد. این به همراه دیگر تاثیرات استعمال این ماده ممکن است فرد را به قدرى بى توجه و از خود بیخود کند که فرد استفاده از وسایل حفاظتى پیشگیرى را فراموش کند و همچنین شخص را وادار به افراط در فعالیت هاى جنسى مى کند که قطعاً آسیب هاى غیرقابل جبرانى را به همراه دارد و امکان ابتلا به ویروس و دیگر بیمارى هاى مقاربتى را افزایش مى دهد.

• کریستال و بیمارى هاى عفونى
بعضى از داروهاى ضد ایدز مى توانند مانع عکس العمل بدن در تجزیه کریستال شود و این موجب مى شود تا سطح پایدارى کریستال در سیستم گردش خون طولانى تر و بیشتر شود. استعمال کریستال با استفاده از پیپ یا به شکل سیگارت موجب سوزاندن و بریدن لب ها مى شود که احتمال سرایت انواع ویروس ها از جمله هپاتیت C را افزایش مى دهد. فضاى استعمال کریستال تزریقى نیز در احتمال آلودگى به هپاتیت C و ایدز موثر است به خصوص اگر سوزن، سرنگ و دیگر تجهیزات تزریقى (قاشق، صافى، شریان بند) مشترکاً استفاده شود. اگر مبتلایان به ایدز از کریستال به طور گسترده و در مدت زمان طولانى استفاده کنند تعداد ویروس ها در بدن آنها افزوده خواهد شد.

• وابستگى
خیلى از کسانى که کریستال مصرف مى کنند این ماده را وابسته کننده توصیف مى کنند. مصرف کنندگان این ماده در ابتدا تشویق مى شوند کمى از این ماده را همراه داشته باشند تا در مواقع ناگهانى به دادشان برسد. با توجه به ماهیت وابسته کننده این ماده فرد از لحاظ روانى و فیزیکى به آسانى به آن وابسته مى شود. شخصى که از نظر روانى به کریستال وابسته شود بیش از هر چیزى در زندگى طالب آن مى شود. وقتى که بدن فرد با مخدرها سازگارى پیدا مى کند وابستگى فیزیکى اتفاق مى افتد و در این وضعیت فرد تدریجاً به عملکرد مواد مخدر در سیستم بدن عادت مى کند. بالارفتن سریع قدرت تحمل و وابستگى نسبت به کریستال و مصرف دوز بالاى این ماده براى رسیدن به تاثیر مطلوب از دلایل معمول مصرف عنوان شده است. حالت و حس آرامش و خلسه بى نهایتى که به دنبال مصرف متامفتامین ها در فرد ظهور پیدا مى کند اغلب موجب بروز میل بیش از حدى براى استفاده بیشتر از این ماده در شخص مى شود.

• علائم ترک
افرادى که به یک باره استعمال کریستال را قطع مى کنند دچار علائم زیر مى شوند:
- افسردگى عصبى، خونسردى و بى علاقگى، خواب طولانى ، به هم ریختگى روحى، کم آوردن انرژى، سراسیمگى، توانایى محدود در دستیابى به لذت ها، اضطراب
افرادى که کریستال مصرف مى کنند، مى گویند که نوع افسردگى بعد از مصرف این مخدر مانند دیگر داروها نیست. نوعى ناتوانى و درماندگى و اختلال در الگوى خواب بر آنها حادث مى شود تا جایى که توانایى انجام وظایف و کارهاى روزمره فرد را مختل مى کند. اگر شما براى ترک نیاز به کمک دارید با یک دکتر مشکل خود را در میان بگذارید.

• متامفتامین ها و رانندگى
پس از مصرف کریستال، رانندگى کردن بسیار خطرناک است، رانندگانى که تحت نفوذ و تاثیر این ماده هستند بیشتر مایل هستند که ریسک کنند. وقتى تاثیر این مخدر به تدریج از بین مى رود فرد دچار خستگى و گرفتگى شدید مى شود که این احتمال خطر را در رانندگى زیاد مى کند. رانندگى در هنگامى که راننده تحت تاثیر این گونه مواد باشد، غیرقانونى بوده و مجازاتى نظیر ابطال گواهینامه رانندگى، جریمه و زندانى را در پى دارد.

"شيشه" درد بي‌درمان

متخصصان درمانگر اعتياد مي‌گويند براي درمان كسي كه به مواد محرك "شيشه" اعتياد پيدا مي‌كند، داروي خاصي در دنيا وجود ندارد و داروهايي كه تجويز مي‌شود تنها به كاهش علايم ناراحت‌كننده بيمار كمك مي‌كند. "شيشه" موادی محرك، اعتيادآور و خطرناك است كه به شكل كريستال‌هاي ريز همچون شكراست و براي قاچاق، آن را در ني‌هاي نوشابه جاسازي كرده وسر و ته آن را مي‌بندند.

قاچاقچيان و فروشندگان اين مواد ادعا مي‌كنند كه "شيشه" حاوي مرفين نبوده واعتياد آور نيست، اما واقعيت اين است كه شيشه ماده محرك بسياراعتياد آور و خطرناكي است. فردي كه به مصرف شيشه روي مي‌آورد درابتدا علايمي را تجربه مي‌كند كه به طور كاذب براي او جاذبه دارد، اما سپس دچار بي‌خوابي كابوس و كاهش اشتها مي‌شود.

با تداوم مصرف شيشه، تنفس و ضربان قلب افزايش مي‌يابد و فشارخون و دماي بدن بالا مي‌رود. فرد مصرف‌كننده "شيشه" تحريك پذير و پرخاشگر مي‌شود و احتمال دارد به هر خشونتي دست بزند.

اضطراب، گيجي، لرزش اندام‌ها، تشنج و در آخر ايست قلبي و مرگ از جمله عوارض مصرف "شيشه" است.

مصرف مداوم و دراز مدت "شيشه" موجب سوء ظن و توهم، خشونت، كاهش شديد قوه حافظه، توهم‌هاي شنوايي و بينايي شده و افسردگي و جنون آني و بسياري از اختلالات عصبي را به دنبال دارد.

مصرف شيشه ترشح دوپامين، سروتونين و نوراپي‌نفرين را در سيناپس‌هاي عصبي در مغز به شدت افزايش مي‌دهد و به تحريك سلول‌هاي مغز منجر مي‌شود.

مصرف شيشه شخص را در وضعيتي قرار مي‌دهد كه تمايل به درمان ندارد و شايد اين عارضه بدترين تاثير اين مواد محرك بر مغز باشد.

درمان اعتياد به مصرف شيشه همچون ساير مواد مخدر مشكل‌ترين درمان- هاست.

نكته اساسي اين است كه براي درمان اعتياد به مواد مخدري كه مرفين دارند مثل ترياك، كراك وهرويين، داروهايي مثل "متادون" و"بوپره‌نورفين" تجويز ميشود امابراي "شيشه" داروي خاصي وجود ندارد. دارويي كه خاص درمان "شيشه" باشد در ايران و حتي خارج از كشور وجود ندارد، بلكه داروهايي كه براي درمان شيشه استفاده مي‌شود داروهاي كمكي از جمله ضداضطراب‌ها و ضدافسردگي هاست كه اين داروها در كاهش علايم بيمار موثر هستند.

فروشندگان مواد مخدر با استناد به اين مطلب كه علايم ناشي از محروميت از مصرف شيشه همانند علايم ناشي از محروميت از مرفين نيست، آن را ماده‌اي غيراعتياد آور معرفي مي‌كنند.

دردهاي عضلاني، شكم درد، اسهال، عطسه، آبريزش بيني، اشك‌ريزش و سيخ شدن موها از جمله علايم محروميت از مواد مخدر همچون ترياك ،شيره، هرويين و "كراك مرسوم در ايران" است.

البته كراكي كه درايران عرضه مي‌شود، هرويين تغليظ شده است و كراك اصلي‌از نوع كشيدني، از كوكايين مشتق مي‌شود و بسيار گران است.

براي درمان عوارض اعتياد به شيشه براساس مدت و نوع و روش مصرف ممكن است كه فرد نياز به درمان دارويي به شكل بستري شدن يا سرپايي داشته باشد.

بعد از درمان اختلالات روان پزشكي بيمار بايد به وسيله روان پزشك خبره مورد بررسي و درمان قرار گيرد و به دنبال آن يا همزمان آموزش خانواده، آموزش مهارت‌هاي بهبود اوليه و پيشگيري از بازگشت و رفتار درماني برنامه ريزي شود.

دراثر ترك اعتياد به شيشه، فرد دچارافسردگي عصبي، خونسردي و بي‌علاقگي، خواب طولاني، به‌هم ريختگي روحي، كمي انرژي و سراسيمگي مي‌شود كه اين علايم به مرور زمان برطرف خواهند شد.

پس از ترك شيشه فرد دچار نوعي ناتواني و درماندگي و اختلال در الگوي خواب و كابوس‌هاي شبانه مي‌شود، تا جايي كه توانايي انجام وظايف و كارهاي روزمره او مختل مي‌گردد اما فرد با مراجعه به پزشك متخصص مي‌تواند به مرور زمان بر اين حالات غلبه كند.